Saturday, July 27, 2013

ပါေမာကၡ ဦးေဖေမာင္တင္ (၁၈၈၈ - ၁၉၇၃)


ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အင္းစိန္ ေပါက္ေတာရပ္၌ အဖ ဦးေဖ၊ အမိ ေဒၚၿမိဳင္တို႕က (၂၄ ဧၿပီလ ၁၈၈၈) တြင္ ဖြားျမင္သည္ ။ ေမြးခ်င္း (၆)ေယာက္တြင္ ပဥၥမေျမာက္ျဖစ္သည္။ ငယ္မည္ ေမာင္ဘတင္၊ ေနာင္တြင္ ေမာင္တင္ မွသည္ ေဘေမာင္တင္၊ ေဖေမာင္တင္ ဟု အမည္ေျပာင္းသည္။

အင္းစိန္ေပါက္ေတာရပ္ ဆရာကိုရင္ႀကီး၏ ျမန္မာအလြတ္ပညာေက်ာင္း၊ ရန္ကုန္အစိုးရ ဟိုက္စကူးေက်ာင္း၊ ရန္ကုန္ေကာလိပ္၊ အဂၤလန္ႏုိင္ငံ ေအာက္စဖို႕တကၠသိုလ္ အိပ္ဇီတာေကာလိပ္ တို႕တြင္ ပညာသင္ခဲ့သည္။ ခုႏွစ္ႏွစ္တန္းတြင္ ပထမရ၍ အစိုးရစေကာလား႐ွစ္ဆု၊ နဝမတန္းတြင္ ပထမရ၍ ရေနာင္းဘုရင္ခံဆု၊ တကၠသိုလ္ ပညာသင္ဆု၊ ဥပစာတန္းတြင္ ပထမရ၍ ဂ်ာဒင္းဆု၊ ကာလကတၱားတကၠသိုလ္၏ ဒတ္စေကာလား႐ွစ္ဆုတို႕ကို ရ႐ွိခဲ့သည္။ ရန္ကုန္ေကာလိပ္မွ ဝိဇၨာဘြဲ႕ (၁၉ဝ၉)၊ ကာလကတၱားတကၠသိုလ္မွ မဟာဝိဇၨာဘြဲ႕ (၁၉၁၁)၊ အိပ္ဇီတာေကာလိပ္ မွ စာေပဝိဇၨာ (ဘီလစ္)ဘြဲ႕ (၁၉၂၄) မ်ား ဆြတ္ခူးခဲ့သည္။ ၁၉၅၂တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္က ဂုဏ္ထူးေဆာင္ပါရဂူ (အယ္လ္၊အယ္လ္၊ဒီ)ဘြဲ႕၊ ၁၉၅၈တြင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ခ်ီကာဂိုတကၠသိုလ္က ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ပါရဂူ (ပီ၊အိပ္ခ်္၊ဒီ)ဘြဲ႕မ်ား ခ်ီးျမႇင့္ခံရသည္။

ရန္ကုန္စိန္႕ေပါလ္အထက္တန္းေက်ာင္း အထက္တန္းျပဆရာ(၁၉၁၁-၁၂)၊ ရန္ကုန္ေကာလိပ္ ပါဠိပါေမာကၡ (၁၉၁၂-၂ဝ)၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ အေ႐ွ႕တုိင္းဘာသႏၱရ ပါေမာကၡ (၁၉၂၄-၃၆)၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး(၁၉၃၆-၄၁)၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕ ဥကၠဌ(၁၉၄၁-၄၅) ၊ သက္ႀကီးတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး (၁၉၄၇-၄၈)၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ပါဠိပါေမာကၡ (၁၉၄၈-၅ဝ)၊ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု ခ်ီကာဂိုတကၠသိုလ္ ခရစ္ယာန္ သမၼာက်မ္းစာဌာန ဗုဒၶဘာသာဆုိင္ရာ ဧည့္ပါေမာကၡ (၁၉၅၇-၅၉)၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ျမန္မာစာ ပါေမာကၡ (၁၉၆ဝ-၆၁)၊ ျမန္မာႏုိင္ငံသမုိင္းေကာ္မ႐ွင္ဥကၠဌ(၁၉၆ဝ-၆၄) အျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သည္။

ရန္ကုန္ေကာလိပ္ပါဠိ ပါေမာကၡအျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္စဥ္ ဗားနက္ပိဋကတ္တုိက္အုပ္၊ လန္ဒန္ပါဠိ စာေပအသင္း အက်ိဳးေဆာင္ကိုယ္စားလွယ္၊ အစိုးရပါဠိပထမျပန္စာေမးပြဲ စစ္ေဆးေရးအရာ႐ွိ၊ ျမန္မာစာ ညႊန္႕ေပါင္းက်မ္းျပဳစုေရး အႀကံေပးဘုတ္အဖြဲ႕ဝင္ (၁၉၁၆)၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ သုေတသနအသင္း စာအုပ္ထုတ္ေဝေရး ဆပ္ေကာ္မတီ စာတည္းခ်ဳပ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ သုေတသနအသင္း ဥကၠဌ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ သုေတသနအသင္းဂ်ာနယ္ အယ္ဒီတာ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံပညာျပန္႕ပြားေရး အသင္း တည္ေထာင္သူႏွင့္ဥကၠဌ၊  ျမန္မာႏုိင္ငံခရစ္ယာန္စာေပအသင္း ညႊန္ၾကားေရးမွဴး(၁၉၄၅)၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ဘာသာျပန္ သုခမိန္အဖြဲ႕ ဥကၠဌ (၁၉၄၈)၊ ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း စီစဥ္ေရး အဖြဲ႕ဥကၠဌ၊ ျမန္မာစာေပျပဳစုေရးႏွင့္ ဘာသာျပန္ ေကာ္မ႐ွင္ ဥကၠဌ (၁၉၆၃) စသည့္တာဝန္မ်ားကိုလည္း ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံသုေတသနအသင္းဂ်ာနယ္ အတြဲ(၁)၊ အမွတ္(၁) (ဇြန္ ၁၉၁၁)တြင္ Missionary Burmese ေဆာင္းပါးကို Maung Tin,B.A. အမည္ႏွင့္ေရးသည္ကို စတင္ေတြ႕ရသည္။ သူငယ္တန္းမွ ပဥၥမတန္းအထိ ျမန္မာဖတ္စာ မ်ား(၁၉၂၇-၃၉) ၊ ျမန္မာၾကည့္စာ[သံုးတြဲ](၁၉၂၉) ၊ ပါဠိဖတ္စာ(၁၉၃၄) ၊ ျမန္မာဝါက် ဖြဲ႕ထံုးက်မ္း (၁၉၅၁) ၊ ျမန္မာသဒၵါ (၁၉၅၄) ၊ ေက်ာင္းသံုးျမန္မာသဒၵါ (၁၉၅၅) ၊ အလယ္တန္းျမန္မာသဒၵါ(၁၉၅၅) ၊ ျမန္မာသဒၵါႏွင့္အသံုးအႏႈန္း(၁၉၅၆) ၊ ဘာသာေလာကက်မ္း (၁၉၅၇) ၊ ျမန္မာဝတၳဳ သမိုင္းအစႏွင့္ သုေတသန စာတမ္းမ်ား(၁၉၆၉) စသည္တို႕ကို ျမန္မာဘာသာျဖင့္ လည္းေကာင္း ၊ အဏုျမဴ (၁၉၂၈) ၊  အဏုျမဴဒီပနီ (၁၉၂၉) ၊ ျမေစတီမြန္ေက်ာက္စာ (၁၉၅၅) ၊ ေ႐ႊစည္းခံုမြန္ေက်ာက္စာ (၁၉၅၆) ၊ က်န္စစ္သား မင္းတရားႀကီး နန္းေတာ္မြန္ ေက်ာက္စာ (၁၉၅၇) စသည္တို႕ကို ျမန္မာဘာသာျပန္၍ လည္းေကာင္း ၊ ပုဂံေက်ာက္စာ ညႊန္႕ေပါင္းက်မ္း(၁၉၂၈)  [ဂ်ီ၊အိပ္ခ်္၊လုစ္ႏွင့္] ၊ တိုင္းရင္းျမန္မာေက်ာက္စာမ်ား ၊ ငါးထုပ္(၁၉၃၃-၅၆) [ဂ်ီ၊အိပ္ခ်္၊လုစ္ႏွင့္] ၊ ရာဇဝင္ေက်ာ္ (၁၉၃၄) ၊ ဦးၾကင္ဥ၏ပေဒသာသီခ်င္းမ်ား (၁၉၃၄) ၊ ေခတ္စမ္းပံုျပင္မ်ား(၁၉၃၄) ၊ ဗမၺဴဒီပဥေဆာင္းက်မ္း(၁၉၆ဝ) [ေဂ်၊အက္စ္၊ဖာနီဗယ္ႏွင့္] ၊ စလင္းမင္း ေမာင္ေပါင္းေခ်ာင္ ဧခ်င္း(၁၉၆၂) စသည္တို႕ကိုတည္းျဖတ္၍လည္းေကာင္း ၊ ဒီပဝံသမွတ္စု(၁၉၁၂) ၊ အေျချပဳပါဠိသဒၵါ(၁၉၁၄) ၊ ဓမၼပဒ(၁၉၁၄) ၊ ခုဒၵကပါ(၁၉၁၅) ၊ မိလိႏၵပဥၥာ(၁၉၁၅)၊ ပါဠိဖတ္စာ (၁၉၁၈) ၊ ေက်ာင္းသားကိုင္ပါဠိ-အဂၤလိပ္အဘိဓာန္(၁၉၂ဝ) ၊ အ႒သာလိနီ ႏွစ္တြဲ၊(၁၉၂ဝ-၂၁) ၊ ဝိသုဒၶိမဂ္၊သံုးတြဲ(၁၉၂၃-၃၁) ၊ မွန္နန္းရာဇဝင္ (၁၉၂၃) [ဂ်ီ၊အိပ္ခ်္၊လုစ္ႏွင့္] ၊ ျမန္မာသဒၵေဗဒဖတ္စာ (၁၉၅၂) [မစၥ္အီး၊ အမ္းစထေရာင္းႏွင့္] ၊ ဗုဒၶဘာသာဆုေတာင္းပံုႏွင့္ ဘာဝနာပြားပံု (၁၉၆၄) ၊ ဓမၼစကၠ ပဝတၱနသုတ္ႏွင့္ အနတၱလကၡဏသုတ္ (၁၉၇၃) စသည္တို႕ကို အဂၤလိပ္ဘာသာႏွင့္ ျပဳစုျပန္ဆို၍လည္းေကာင္း ျပဳစုခဲ့သည္။ ၂၂မတ္ ၁၉၇၃ တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။