ေမာ္ကြန္းဟူေသာ စကားသည္ ပုဂံေခတ္ကပင္ ႐ွိသည္။ ပုဂံၿမိဳ႕ ေလးေထာင့္ကန္အရပ္၊ တက္ႏႊဲ အရပ္၊ စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕မ်ားတြင္ တူးေဖာ္ေတြ႕႐ွိရေသာ ေ႐ွးေဟာင္း ေက်ာက္စာမ်ားတြင္ အမူကြန္း တင္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေရးထိုးထားသည္။ ပုဂံၿမိဳ႕ ေလးေထာင့္ကန္အရပ္ မင္းဝိုင္းေက်ာက္စာ အေရွ႕မ်က္ႏွာတြင္ မိဖုရားဖြားေစာသည္ ေက်ာင္း၊ ဥယ်ာဥ္၊ ႏြား၊ ဆိတ္၊ ကၽြန္ေယာက္်ား၊ ကၽြန္မိန္းမမ်ားကို လွဴေသာ အလွဴစာရင္းကို အမူကြန္း တင္ထားေၾကာင္း ျပဆိုသည္။ ထိုေက်ာက္စာ စာေၾကာင္းေရ ၃၆-၃၇ တြင္ -
သကၠရာဇ္ ၆၃၃ ခု အာသိန္ႏွစ္ တန္ခူးလဆန္း ဆယ္ရက္ ေသာၾကာနိယ္အား ျမတ္စြာေသာ အသိၡင္ ဖြာဇဝ္၊ အလွဴစာရင္း၊ ကၽြန္ေျပာက္ႀကီး ထြက္တဝ္မူေသာ မင္းႀကီးျပ႐ုယ္။ အမူကြန္းတင္၏။
စသည္ျဖင့္ ျပဆိုေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေထာက္၍ အလွဴျပဳေသာ သက္႐ွိသက္မဲ့ စာရင္းမ်ားကို ခုိင္ခ့့ံထင္ရွားေအာင္ ေရးမွတ္ထားျခင္းကို အမူကြန္းတင္သည္ဟုပင္ ေခၚေၾကာင္း ထင္႐ွားသည္။ အမူကြန္းဟူေသာ စကားမွာ ေ႐ႊ႕ေလွ်ာေျပာင္းလဲ၍ အဝေခတ္တြင္ ေမာ္ကြန္း ေဝါဟာရ ျဖစ္ေပၚလာသည္ဟူ၍ ယူဆဖြယ္ျဖစ္သည္။ ဤကဲ့သို႕ ေနာင္အစဥ္အလာ တည္တ့ံ ခုိင္ၿမဲစြာ မွတ္သားနာယူႏုိင္ၾကေစရန္ ေရးမွတ္ ထားေသာ စာရင္းအင္းမ်ိဳးကို စကားေျပျဖင့္သာ မဟုတ္ဘဲ ကဗ်ာလကၤာျဖင့္လည္း ဆင္ေတာ္အေၾကာင္း၊ နန္းေတာ္အေၾကာင္း၊ ေလွေတာ္ အေၾကာင္း၊ စစ္ပြဲအေၾကာင္း၊ ကန္ေတာ္အေၾကာင္း၊ ဘုရားေစတီအေၾကာင္း စသည္ကို ေနာက္အစဥ္အလာ ဥဒါန္းတြင္ရစ္ေအာင္ ေရးသားစီကံုး ဖြဲ႕ႏြဲ႕ထားသည့္ ကဗ်ာလကၤာမ်ားကို လည္း ေမာ္ကြန္းကဗ်ာဟူ၍ပင္ ေခၚၾကေလသည္။
